W świetle ostatnich doniesień rynkowych warto przypomnieć jak ważne są i w jakim trybie powinny być dokonywane powiadomienia o transakcjach insiderów. Kluczowe osoby w spółce oraz osoby i podmioty powiązane z nimi rodzinnie lub biznesowo, bo o ich aktywności transakcyjnej tutaj mowa, powinny pamiętać o swych podstawowych obowiązkach notyfikacyjnych w tym zakresie.
Kogo dotyczy obowiązek notyfikacji z art. 19 Rozporządzenia MAR
Transakcje kluczowego managementu lub nadzorców spółki publicznej, a także osób/podmiotów powiązanych mają szczególne znaczenie dla pozostałych uczestników rynku. Sygnalizują one inwestorom, jakie zachowania inwestycyjne podejmują osoby mające największą wiedzę o emitencie, jego bieżącej działalności i perspektywach rozwoju. Dlatego też nieodzownymi stały się regulacje nakazujące takim osobom (insiderom) powiadamianie o aktywności inwestycyjnej obejmującej instrumenty finansowe spółki, w którą są zaangażowani zawodowo.
Do grupy tej zaliczane są osoby pełniące obowiązki zarządcze oraz osoby blisko z nimi związane.
Skupiając się wyłącznie na spółkach publicznych, na gruncie Rozporządzenia MAR, osoba pełniąca obowiązki zarządcze to osoba związana z emitentem, która:
a) jest członkiem organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego tego podmiotu; lub
b) pełni funkcje kierownicze, nie będąc członkiem organów, o których mowa w lit. a), przy czym ma stały dostęp do informacji poufnych dotyczących pośrednio lub bezpośrednio tego podmiotu oraz uprawnienia do podejmowania decyzji zarządczych mających wpływ na jego dalszy rozwój i perspektywy gospodarcze.
Druga kategoria zobowiązanych do notyfikacji, to osoby blisko związane, wśród których wymienia się:
a) małżonka lub partnera uznawanego zgodnie z prawem krajowym za równoważnego z małżonkiem;
b) dziecko będące na utrzymaniu zgodnie z prawem krajowym;
c) członka rodziny, który w dniu danej transakcji pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym przez okres co najmniej roku; lub
d) osobę prawną, grupę przedsiębiorstw lub spółkę osobową, w której obowiązki zarządcze pełni osoba pełniąca obowiązki zarządcze lub osoba, o której mowa w lit. a), b) lub c), nad którą osoba taka sprawuje pośrednią lub bezpośrednią kontrolę, która została utworzona, by przynosić korzyści takiej osobie, lub której interesy gospodarcze są w znacznym stopniu zbieżne z interesami takiej osoby.
Tryb powiadamiania o transakcjach
Wszystkie wyżej wymienione osoby i podmioty są zobowiązane we własnym imieniu powiadomić emitenta oraz Komisję Nadzoru Finansowego o dokonanych przez siebie transakcjach. Powinny one dokonać stosownej notyfikacji niezwłocznie i nie później niż w 3 dni robocze po dniu transakcji.
Spółka otrzymująca powiadomienia powinna również bezzwłocznie przekazać je do publicznej wiadomości.
Kary za uchybienia
Ze względu na swoją doniosłość realizacja powyższych wymogów została zabezpieczona wysokim zagrożeniem sankcyjnym. Wskutek zmian wprowadzonych do polskiego porządku prawnego w wyniku jego dostosowania do unijnego reżimu MAR maksymalna granica administracyjnej kary pieniężnej określona została następująco:
- osoba fizyczna – do 2 072 800 zł
- inne podmioty (podmioty powiązane biznesowo) – do 4 145 600 zł
- gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści lub unikniętej straty w wyniku naruszenia – do wysokości 3-krotności kwoty osiągniętej korzyści lub unikniętej straty.
Na chwilę obecną nie jest znane podejście regulatora do stosowania wskazanych zagrożeń maksymalnych z MAR. Otwartym pozostaje także pytanie, czy i jak uwzględniony może być komunikat powiadamiającego wskazujący, że ewentualne uchybienia w notyfikacji są wynikiem omyłki interpretacyjnej lub niedopatrzenia.